1, జనవరి 2012, ఆదివారం

మూడ్‌ మారుతోందా?

మనిషి జీవన విధానంలో రోజు రోజుకీ చోటు చేసుకుంటున్న పరిణామాలు ఆతనిపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతూ... మానసికంగా... శారీరకంగా ఇబ్బందులపాలు చేస్తున్నాయన్నది వాస్తవం. దీనికి తోడు ఉదయం లేచింది మొదలు
రాత్రి నిద్ర పోయే వరకు యాంత్రిక జీవనం అయిపోతుండటంతో చిన్న చిన్న విషయాలలోనూ ఇప్పటికి మూడ్‌లేదు.. తరువాత చూద్దాం అన్న ధోరణి చాలామందిలో పెరిగిపోయిందన్నది వాస్తవం. దీంతో ఆదివారాలు, సెలవు రోజుల్లో
కూడా ఆనందంగా గడపడమే గగనమైపోయింది. పైగా పనులన్నీ వాయిదా పడుతున్నాయన్న ఆలోచనలో ఉంటే..
మీ మూడ్‌ మార్చుకుని క్షణాల్లో తిరిగి యధాస్ధితిని పొందేందుకునేందుకు ఈ మార్గాలు ఉపయుక్తంగా ఉంటాయి.
మూడ్‌ సరిగా లేదంటూ... నిత్య జీవితంలో మనం ఎన్నో కార్యక్రమాలని పక్కకు పెడుతుంటాం. ఇవన్నీ కొండలా పేరుకు పోతుండటంతో ఆపై చేయాల్సిన వాటిని చూసి నీరసం... ప్రశ్నించే వారిపైనే కాదు చివరికి ఇంట్లో వాళ్లపైనా చికాకు ప్రదర్శించి ముక్కోపిగా బ్రాండ్‌ వేయించుకోవటం ఇవన్నీ అవసరమా అని మిమ్మల్ని మీరు ఓ సారి ప్రశ్నించుకుని చూడండి. ఆనందం పొందాలనుకుని తాత్కాలిక సుఖాల వైపు పరుగులు తీస్తే మీకు మిగిలేది వాటితో కలిగే రుగ్మతలే అని గుర్తుంచుకోండి.
మనిషిలో ఆంతరంగిక శాంతి చేకూరకపోవటం వల్ల మనసు పరి పరి విధాలుగా మారుతూ... మీ ఆలోచనల్ని మార్చేస్తుంటుంది. దీంతో మూడ్‌ లేదన్న పదం
మీ నోట పుట్టుకొస్తుంది. ఇలాంటి స్ధితిని బాగా అధ్యయనం చేసిన నిపుణులు
దీనిని సరిచేసేందుకు తాత్కాలిక ఉపశమనాల కన్నా మిన్న
అయిన ఆచరించ తగ్గ మార్గాలను సూచించారు.
మరెందుకాలస్యం మీ మూడ్‌ సరిచేసుకోండిక..
మరికెందుకు మీ మూడ్‌ ఎపðడు మారిపోయినా అనవసరంగా
కోపం పెంచుకుంటూ... ఎదుటివారిని తిట్టుకుంటూ...
నా పని పాడు చేసారని ఇష్టానుసారం ప్రవర్తించేకన్నా...
ఇలాంటి చిన్న చిన్న పనులు చేసి చూడండి.
ఖచ్చితంగా మీ మనసుకు ఆనందాన్ని ఇచ్చి తీరుతాయి.
ఓ సారి ప్రయత్నిస్తే పోయిందేం లేదు...
ఫలితం ఎంత ఆనందంగా ఉంటుందో
ప్రయత్నించి చూడండి
సంగీతం
మనిషి ఆందోళనలో ఉన్నపðడు కూనిరాగం తీసినా ఆందోళన స్ధాయి ఇట్టే తగ్గిపోతుందని బ్రిటన్‌కి చెందిన 'సైకాలజీ, సైకోథెరపి' పత్రిక ప్రకటిం చింది. అంటే సంగీతానికి అంతటి మహత్తరశక్తి ఉంద న్న మాటేగా.. మీ మూడ్‌ బాగా లేదని ఒంటరిగా కూర్చొన్నారనుకోం డి. మీకు నచ్చిన పాటని అందుకోండి. అది శాస్త్రీయమైనా, జానపదమైనా, సినిమా పాటైనా ఒక్కోసారి మీరు పాడే పాట దాని ఒరిజినల్‌తో జత చేర్చి పోల్చుకు చూసుకోండి...బాగుంటే ఆ ఆనందం సరేసరి... బాగులేకున్నా.. నవ్వులు కురిపించి మీలో తాజా తనాన్ని ఇస్తుంది. అలాగే నా గార్ధభ స్వరానికి పాటలు కూడానా.. అంతా పారిపోరూ అనుకునే వాళ్లు కాసేపు సంగీతాన్ని వినండి. మధురమైన సంగీ తం మానసిక వత్తిళ్లని తొలగిస్తుందని ఇప్పటికే పలు పరిశోదనల్లో వెల్లడైం ది కూడా. గుండె సంబంధిత వ్యాధులతో బాధపడేవారు ఓ అరగంటపాటు శాస్త్రీయ సంగీతాన్ని వింటే 'వాలియం' అనే మందు సమకూరి ప్రశాంతత చేకూరుతోందని నిపుణులు చెప్తున్నారంటే సంగీతం ప్రభావం మనసుపై ఎంతలా పనిచేస్తుందో అర్ధం చేసుకోవచ్చు...
నవ్వు
మీరు భీకరమైన వత్తిడిలో ఉంటే... మనసారా నవ్వుతూ ఉండండి... అంతకు మించిన ఔషధం లేదని ఇప్పటికే ఎందరో చెప్పారు. నవ్వటం వల్ల శరీరంలో రసాయనిక ప్రక్రియల్లో మార్పు జరిగి సంతోషాన్ని ఎక్కువ చేస్తుందని పరిశోధనల్లో తేలింది కూడా. నవ్వు రోగనిరోధక శక్తిని పెంచి వత్తిడిని తగ్గిస్తుంది. గుండె పోటు తదితరాలున్నా సరే మనసుపై ప్రభావం చూపి ముఖ కండరాలని వదులు చేసి ఏదో తెలియని ప్రశాంతతని చేకూరుస్తుంది. కనుక హాస్యరసం ఉండే సినిమాలు, చిత్రా లు, కార్టూన్లు చూసి మనసారా నవ్వుకోండి. సంతోషంగా ఉన్నామన్న భావన కూడా మీపై వత్తిళ్లని తగ్గించేసి మూడ్‌ మార్చేస్తుంది. ఏదో గుర్తు తెచ్చుకుని అయినా మనసు ఆనందంగా ఉంచుకుంటే... అది ముఖం పై ఉండే కండరాలపై ప్రభావం చూపి మిమ్మల్ని నవ్వేట్లు చేస్తుంది. ఈ నవ్వు మీరు సంతోషంగా ఉన్నారన్న సంకేతాల్ని మెదడుకి పంపడంతో మీ మూడ్‌లో మార్పు ఇట్టే వచ్చేస్తుంది.
వ్యాయామం
వ్యాయామం, శరీరానికే కాదు మనసుకీ ప్రశాంతత చేకూర్చే సాధనం. ఎక్కువ వత్తిడికి లోనైతే వేగంగా నడవటం, యోగా చేయటం చేస్తే వత్తిడి తగ్గుతుంది. ఆఫీస్‌లో గంటల కొద్దీ కూర్చోవటం వల్ల కూడా పని ప్రభావం మీ మనసుపై పడి మూడ్‌ని మార్చేస్తుంది. ఇలాం టపðడు చిన్న చిన్న ఎక్సర్‌సైజ్‌లు పోయిన మూడ్‌ని తిరిగి రప్పిస్తాయి. పని వత్తిడిలో ఉన్నామని బాధ పడిపోతూ ఉంటే.. ఓ పది నిమిషాలు దానిని ఆపి అటూ ఇటు నడవండి. డైనింగ్‌ హాల్‌, విశ్రాంతి గదులు ఉంటే... అందులోకి వెళ్లి నిటారుగా నిలబడి, అర చేతులు వెనక్కి ఆనించి ముందుకు వంగి గట్టిగా ఊపిరి తీసుకుని వదలండి. అలాగే వెూకాళ్లపై నిటారుగా నించొని, వెనక వైపున్న కాలి బొటనవేళ్లని చేతితో పట్టుకుని ఊపిరి బాగా తీసుకుని ముందుకు వంగి.. తదుపరి ఊపిరి వదులుతూ వెనక్కి వచ్చి యధాస్ధానానికి రండి. ఇక ఒంటి కాలిపై నిలబడి దాని వెూకాలుపై రెండో పాదాన్ని ఉంచి రెండు చేతులూ పైకి లేపి నమస్కరిస్తూ ఊపిరి గట్టిగా తీసి వదలండి.
కండరాలు బిగుసుకు పోవటం వల్ల కూడా మీలో కోపం, మూడ్‌ మారిపోవటం జరుగుతాయి. అపðడు రెండు భుజాలను చేతుల సాయంతో గ్టిగా వత్తుతూ దగ్గరకు చేసేలా చేస్తే బిగువతనం వీడి నూతన ఉత్సాహం కలిగించేలా మారిపోతాయి కండరాలు.
ఇలాంటి చిన్న చిన్న వ్యాయామాలు మూడ్‌ లేనపðడల్లా పదిసార్లుకి తక్కువ కాకుండా చేేసుకుంటే క్షణాల్లో మీ మూడ్‌ మీ దరికి వచ్చి చేరు తుంది.
శ్వాస
తీవ్ర వత్తిడి ఎదుర్కొంటూ... పని మీద శ్రద్ద వహించలేక పోతున్నట్లు గమనిస్తే వెంటనే గుండె నిండా గాలి పీల్చుకుని శ్వాసని విడిచిపెట్టండి. ఇది గుండె వేగాన్ని తగ్గించి ప్రశాంతతకు కారణమవు తుంది.
పూర్తి ఏకాగ్రతతో మీరు పీల్చిన గాలి మీ మనసుని, శరీరం మొత్తాన్ని నింపేసినట్లు ఊహించు కుని చేస్తే... అది ఊపిరితిత్తులపై ప్రభావాన్ని చూపి ఆందోళనని తగ్గిస్తుం ది. ఇలా ఓ పదిసార్లు చేయండి. మీరు తాజాగా ఉంటారు.
కానీ ఏదో చేయమన్నారుగా అని పైపైన శ్వాస తీసుకుని వదిలేస్తే...అది గుండె కొట్టుకునే వేగాన్ని పెంచి మరింత వత్తిడిని పెంచేస్తుంది జాగ్రత్త. ఇలా చేయటం వల్ల ఆందోళన మరింత పెరిగే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి కూడా...
రాయటం
కొన్ని ఘటనలు, ఎదురైన మనుషులు వారి కారణంగా మనసుకు ఇబ్బంది కలిగి మూడ్‌ మారిపోతూ ఉంటుంది. ఇలాంటి సమయంలో కోపం, విసు గు, బాధ అన్నీ ఒకదాని తరువాత ఒకటి తరుముకు వచ్చేస్తాయి. దీంతో మీ పరిస్ధితి ఇబ్బందికరంగా మారిపోతుంది. ఇలాంటపðడు మీ మానసిక పరిస్ధితి సరిచేసుకునేందుకు ప్రయత్నించాలి మినహా కోపం పెంచుకుంటూ పోతే మానసిక ఆందోళన, ఇతర రుగ్మతలకు దారి తీసే అవకాశం ఉంది. మీ మనుసులోని భావాలు, ఘటన వెనుక కారణాలు, మీ పాత్ర ఇలా ప్రతి ఒక్కదాన్ని మీకు ఆప్తులైన వారితో పంచు కోండి. అదీ వీలు కాదనుకుంటే.. కాగితంపై క్షుణ్ణంగా రాసి అందించండి. దీంతో మీ మనసులో ఉద్రిక్తత తగ్గుతుంది. వీలైతే. మీ కోపానికి కారకులైన వారికే ఆ రాసిన దాన్ని ఇచ్చి చదవమనండి. మీరు బాధపడటం, కోపానికి కారణాలు తెలుసుకోగలు గుతారు. దీంతో పరస్పర అవగాహన కలగటమే కాకుండా సంతృప్తి కలిగి మనసుకు ప్రశాంతత చేకూరుతుంది. మీరు ఉల్లాసంగా ఉన్నప్పటికంటే మీ మూడ్‌ బాగా లేనపðడే పొరుగువారి సాయం కావాల్సి వస్తుంది. మనసు బాగా లేనపðడు మీ ఆప్తుల్ని ఇంటికి పిలి పించుకోవటవెూ.. మీరే వెళ్లడవెూ చేసి వారితో మీ బాధల్ని పంచుకోండి.
ఆహరం
ఆకలి కూడా మీ మూడ్‌ని పాడ్‌ చేస్తుంది. ఆహారం మనసుని సానుకూల దృక్పధం వైపు నడిపిస్తుం ది. అందుకే ఉదయాన్నే టిఫిన్‌ చేయటానికి సమయం లేదని పరుగులు తీయాల్సి వస్తే... వేరు సెనగ గుళ్లు, ఉడికించిన జొన్నలు, డ్రై ఫ్రూట్స్‌ తదితరాలువెంట తీసుకెళ్లి తింటే శక్తి అందించ డమే కాకుండా మీ మూడ్‌ని పాడ్‌ చేయకుండా చేస్తాయి. అలాగే చాక్లెట్లు, కూల్‌ డ్రింకులు, ఐస్‌ క్రీమ్‌లుసైతం మనసుపై ప్రభా వం చూపించి ప్రశాంతత ఇస్తాయి. ఆహారం శక్తికోసమే కాదు... మీ మనసు పరిభాషని, మీ మానసిక స్ధితిని తెలుసు కునేం దుకు ఉపకరిస్తుంది. అందువల్ల ఊర్లు వెళ్లినా...ఆరోగ్యం కాపాడుకునేలా చూసుకుంటూనే మనసుకు నచ్చిన ఆహారాన్ని తీసుకెళ్లండి. చిన్నపిల్లల్లోనూ మూడ్‌ పదే పదే మారి పోతుంటుంది. అందుకే చిన్నపðడు చాక్లెట్లు, బిస్కట్లు, కేకులు అంటూ ఎరచూపి వారి మూడ్‌ని మార్చేవారు. ఇదే సూత్రం ఇక్కడ మీకూ వర్తిస్తుంది.